ΑΠΟΨΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ

“Τού Ολύμπου οικήτωρ Πιερίας αγλάισμα…”

Με αφορμή την εορτή της μνήμης του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω που γιορτάζεται 23 Ιανουαρίου

Ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, κατά κόσμον Δημήτριος Καλέτσης, γεννήθηκε περί τα 1500 στο χωριό Σκλάταινα Καρδίτσας, στη σημερινή Δρακότρυπα. Αφού πέρασε από τις μονές του Μεγάλου Μετεώρου στην Καλαμπάκα, στο Άγιο Όρος και άλλες, το 1542 εγκαταστάθηκε στον Όλυμπο, όπου ασκήτευε μέσα σε ένα σπήλαιο.

Σε υψόμετρο 850 μέτρων, στην καρδιά του Ολύμπου έχτισε την παλιά μονή, την οποία αφιέρωσε στην Αγία Τριάδα. Για αυτό ονομαζόταν αρχικά Μονή Αγίας Τριάδας και αργότερα πήρε το όνομα του ιδρυτή της.

Στον χώρο όπου χτίστηκε η Μονή πιθανώς να προϋπήρχαν ερείπια παλαιού εκκλησιαστικού οικοδομήματος όπως φαίνεται στα θεμέλια του Νότιου εξωτερικού τοίχου και όπως αναφέρεται στο τούρκικο έγγραφο του 1542 με το οποίο δίδεται άδεια οικοδομής στον Άγιο Διονύσιο.

Η Μονή ακμάζει εξαρχής και αποτελεί – λόγω της προσωπικότητας του Αγίου – σημείο αναφοράς στην περιοχή και στα Βαλκάνια. Η χάρη του Αγίου και του θεάρεστου έργου που επιτελείται φθάνει και έως την Ρωσία, όπως αποδεικνύεται από Αυτοκρατορικό Χρυσόβουλλο που εξέδωσαν οι βασιλείς της Ρωσίας Πέτρος και Ιωάννης το 1692.

Κατά την διάρκεια της ζωής του Αγίου Διονυσίου η Μονή αναδείχθηκε σε πνευματικό κέντρο για όλη την Μακεδονία με σπουδαίο πολιτιστικό έργο.

Αυτό το κτήριο, ένα από τα ιστορικότερα για εμένα στην Μακεδονία, με την συμβολική θέση στην αγκαλιά του αιώνιου Ολύμπου, αποτέλεσε «φάρο» πίστης, αγάπης προς την Πατρίδα και μέρος όπου οι Έλληνες της περιοχής – και όχι μόνο – συγκεντρωνόταν πριν τις μεγάλες στιγμές του Έθνους.

Οι γραπτές πηγές μας δίνουν στοιχεία για το πλήθος των αγωνιστών που πέρασαν από το κατώφλι της Μονής για να ζητήσουν την βοήθεια του Αγίου Διονυσίου που διαχρονικά «άνοιγε την αγκαλιά του» σε όλους. Η Μονή πρωταγωνίστησε σε όλες τις Επαναστάσεις του Ολύμπου και υπέστη τεράστιες καταστροφές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πυρπόληση και η λεηλασία της από τον Βελή Πασά κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως του 1821 και ο απαγχονισμός του Ηγουμένου της Μονής Μεθόδιου Παλιούρα στην Λάρισα, μαζί με 12 μοναχούς.

Οι καταστροφές του Μοναστηριού χάνονται στο βάθος των χρόνων. Αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί είναι το γεγονός πως σε κάθε επανάσταση, σε κάθε μεγάλη στιγμή της Πατρίδας ο Άγιος Διονύσιος αποτέλεσε – και αποτελεί – σημείο αναφοράς για όλους τους κατοίκους της περιοχής. Οι συνεχείς καταστροφές της Μονής από τους κατακτητές δεν κλόνισαν ποτέ την πίστη των κατοίκων.

Στις δύσκολες ημέρες που έρχονται, στις κοσμογονικές αλλαγές που η Πατρίδα μας θα ζήσει τα επόμενα χρόνια, ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω με το έργο του και τις διδαχές του ας φωτίσει τους ανθρώπους που θα κληθούν να πάρουν τις δύσκολες αποφάσεις.

Ι. Ζ. Παπαζαχαρίας