Σαν σήμερα ξεκίνησε ο εμφύλιος στο Λιτόχωρο πριν 74 χρόνια, σήμερα έφυγε από τη ζωή το ιστορικό στέλεχος της αριστεράς Μανώλης Γλέζος
Έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών ο Μανώλης Γλέζος.
Έχουν γίνει τόσες πολλές δηλώσεις από τη σημερινή πολιτική ηγεσία και από τα κόμματα που δε θα κάνω καμία ιδιαίτερη αναφορά σε αυτό.
Απλα σε αυτό το σημείωμά μου θέλω να αναφερθώ στη σημερινή σύμπτωση αφού σαν σήμερα τέτοια ώρα 23.30 μ.μ.ομάδα 33 ανταρτών κρυμμένοι σε σπηλιές του Ενιπέα έκανε τη γνωστή επίθεση στο σταθμό χωροφυλακής του Λιτοχώρου ξημερώνοντας Κυριακή όπου διεξάγονταν οι βουλευτικές εκλογές.
Για αυτόν τον εμφύλιο και για αυτή την νύχτα έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα, έχουν εκδοθεί χιλιάδες βιβλία και έχουν καταγραφεί όλες οι απόψεις και πλευρές.
Η σύμπτωση με το Μανώλη Γλέζο είναι ότι ο επικεφαλής της επίθεσης των ανταρτών Αλέξανδρος Ρόσσιος αναφέρει ότι η εντολή δόθηκε από τον Νίκο Ζαχαριάδη αρχισυντάκτη του Ριζοσπάστη όπου τότε δούλευε, αρχικά ως δημοσιογράφος και μετέπειτα ως αρχισυντάκτης, ο Μανώλης Γλέζος.
Το 1948 δικάστηκε σε θάνατο αλλά η ποινή του δεν εκτελέστηκε και εκλέχτηκε βουλευτής το 1951 ενώ ήταν στην φυλακή.
Στο Λιτόχωρο είχε έρθει πολλές φορές κι αν βρω κάποια φωτογραφία στο αρχείο μου θα τη δημοσιεύσω αύριο.
Πιο κάτω δημοσιεύω τα κείμενα όπως ακριβώς καταγράφηκαν από τον τύπο εκείνης της εποχής χωρίς να παίρνω θέση αφού κανείς ποτέ δεν έμαθε ποιος έδωσε και ποια εντολή στον διπλό κατάσκοπο Φλιτ(Λονδίνου και Μόσχας) να έρθει στο Λιτόχωρο σχεδόν ένα μήνα πριν την επίθεση όπου συγκέντρωσε αντάρτες στις σπηλιές του Ενιπέα.
Κυριακή 31 Μαρτίου 1946, Η επίθεση των κομμουνιστών στον σταθμό Χωροφυλακής Λιτοχώρου
Ο εμφύλιος αρχίζει από το Λιτόχωρο
Με το ημερολόγιο να γυρίζει σελίδα από το Σάββατο προς την Κυριακή 31 Μαρτίου 1946 και ενώ άνοιγαν οι κάλπες για βουλευτικές εκλογές άρχιζε ο τρίχρονος εμφύλιος πόλεμος που σημάδεψε τη χώρα μας. Στο Λιτόχωρο του Ολύμπου…
«Το υπουργείον Δημοσίας Τάξεως ανακοινοί μετά λύπης κατά τηλεγράφημα του Διοικητού Χωροφυλακής Κατερίνης, την ώραν 23.30′ της 30ής Μαρτίου ενεστώτος έτους συμμορία εξ εκατό και πλέον κομμουνιστών, ωπλισμένων δι’ αυτομάτων όπλων και όλμων, προσέβαλεν δολοφονικώς τους εις τον Σταθμόν Χωροφυλακής Λιτοχώρου Κατερίνης στρατωνιζομένους άνδρας της Χωροφυλακής και Εθνοφυλακής, οίτινες προωρίζοντο διά την τήρησιν της τάξεως κατά τας εκλογάς (σημείωση: η σύγκρουση έγινε ταυτόχρονα σε δύο σημεία: στον Σταθμό Χωροφυλακής, κοντά στην κεντρική πλατεία, και στο διώροφο κτίριο όπου στεγαζόταν το απόσπασμα Χωροφυλακής στο δυτικό μέρος του χωριού, κοντά στη σημερινή πλατεία Εθνικής Αντίστασης). Επηκολούθησε συμπλοκή διαρκέσασα πλέον της ώρας, καθ’ ην το οίκημα του Σταθμού Χωροφυλακής ανεφλέγη εκ των βλημάτων όλμων. Κατά ταύτην εφονεύθησαν 6 χωροφύλακες, 2 λοχίαι, 2 στρατιώται και ετραυματίσθησαν 2 χωροφύλακες. Η συμμορία, μετά την πραγματοποίησιν του εγκληματικού σχεδίου της, ετράπη προς την ορεινήν δασώδη περιοχήν του Ολύμπου».
Η κυβερνητική ανακοίνωση στις εφημερίδες της 1ης Απριλίου 1946
Ο Νίκος Ζαχαριάδης ύστερα από ομιλία του το 1949 στο Γενικό Αρχηγείο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Η έκβαση του εμφυλίου είχε πια τότε κριθεί:
«Ημουν παράνομος στη Θεσσαλονίκη, ανήκα στους διωκόμενους αμέσως μετά τη Βάρκιζα … και εντάχθηκα στον μηχανισμό της ”αυτοάμυνας”… Μια μέρα, τέλη Μαρτίου, με ρώτησε ο αείμνηστος φίλος Κικίτσας, (πρώην) καπετάνιος της 10ης Μεραρχίας (του ΕΛΑΣ) στη Μακεδονία, αν θα αναλάμβανα μια επιχείρηση στον Ολυμπο … με την ομάδα καταδιωκομένων του Λιτοχώρου να διαλύσουμε μια άγρια και ισχυρή ομάδα τρομοκρατική, που δρούσε εξοντωτικά για τους εαμογενείς στην περιοχή Λιτοχώρου…
Στόχος μας ήταν η τρομοκρατική συμμορία και συμπτωματικά επεκτάθηκε σε όλη την ένοπλη δύναμη που υπήρχε μέσα στο Λιτόχωρο (σύμφωνα με τις εαμικές πηγές «παρακρατικοί υποδύονταν τις δυνάμεις της χωροφυλακής)… Δεν μπορεί, λοιπόν, το Λιτόχωρο να θεωρηθεί ως αρχή του Εμφύλιου Πολέμου.
Ούτε ο χρόνος που έγινε η μάχη είχε σχέση με τη διεξαγωγή των εκλογών… Χτυπώντας στο Λιτόχωρο αποβλέπαμε να δώσουμε ένα μάθημα σε μια παρακρατική συμμορία… την οποία και εξοντώσαμε. Το Λιτόχωρο ήταν μέσα στην τροχιά των αμυντικών αντιδράσεών μας στο τρομοκρατικό όργιο του παρακράτους της Δεξιάς».
Από το βιβλίο του Α. Ρόσιου (Υψηλάντης) «Στα φτερά του Οράματος: Εθνική Αντίσταση, Διωγμοί μετά τη Βάρκιζα, Εμφύλιος 1946-49, Πολιτική Προσφυγιά»
Ι. Ζ. Παπαζαχαρίας
Σχολιάστε το άρθρο